Bù lạch hại xoài và cách phòng trừ?

Trả lời: Qua mô tả của bạn, kết hợp với những điều chúng tôi biết được về diễn biến của sâu bệnh hại trên cây xoài trong mấy năm gần đây, theo chúng tôi có lẽ những điều mà người bán thuốc trừ sâu đã nói với bạn là đúng đấy.

Bù lạch hại xoài có tên khoa học Scirtothrip dorsalis, là một loài côn trùng đa thực, ngoài cây xoài còn thấy chúng gây hại trên nhiều loại cây trồng khác, những cây thuộc nhóm cây có múi (cam, quýt, chanh, bưởi...), trên một số cây rau đậu, cây công nghiệp (cao su, bông vải, điều, thầu dầu),... và cả một số loài cỏ sữa.

Loài côn trùng này đã có trên cây xoài từ lâu, nhưng tác hại của chúng không nhiều lắm, khiến nhà vườn không mấy chú ý. Nhưng vài năm gần đây, có lẽ một mặt do diện tích trồng xoài gia tăng, đã thế nhà vườn lại bằng mọi cách xử lý cho xoài ra trái nghịch mùa theo ý muốn để bán được giá cao, khiến cho cây xoài ra bông ra trái quanh năm, làm cho nguồn thức ăn của con bù lạch liên tục có mặt trên vườn cây. Mặt khác, để thu được nhiều huê lợi trên một đơn vị diện tích, nhà vườn đã không ngừng đầu tư thâm canh cao, trong đó có việc sử dụng rất nhiều loại thuốc và dùng không đúng thuốc bảo vệ thực vật đã góp phần huỷ diệt tập đoàn thiên địch của con bù lạch có trong vườn xoài. Vì thế, nên những năm gần đây bù lạch hại xoài có cơ hội phát triển rất nhanh và gây hại rất nhiều cho nhiều vườn xoài ở Nam Bộ. Đã có những vườn xoài chủ vườn phải chịu mất trắng do cái con vâtạ nhỏ xíu này.

Theo kết quả nghiên cứu của Tiến sĩ Thu Cúc và cộng sự (Trường Đại học Cần Thơ) thì con bù lạch có kích thước rất nhỏ (chiều dài khoảng 0,6 – 0,8mm), màu vàng đến vàng cam. Trứng được đẻ trong mô của lá non. Con ấu trùng rất nhỏ, cơ thể hình ống tròn.

Cả con trưởng thành và con ấu trùng đều tập trung ở những bộ phân non của cây như đọt non, lá non, nụ hoa, hoa và trái để chích hút nhựa. Sau khi chích, chúng để lại những chấm nhỏ lấm tấm như mũi kim chích màu nâu đen nằm rải rác trên những bộ phận bị hại. Nếu nặng, sẽ làm cho chóp và mép bìa lá non bị héo và khô đi, hoa sẽ bị khô và rụng, nếu trái còn non có thể làm trái bị khô, rụng, nếu trái lớn rồi mới bị hại thì chúng sẽ để lại những vết chấm màu nâu đen, tạo thành những vùng "da cám” xung quanh cuống trái.

Để hạn chế tác hại của bù lạch, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau:

- Cố gắng xử lý cho xoài ra trái tập trung thành những thời vụ dứt điểm, không nên cho ra trái lai rai quanh năm. Biện pháp này nếu vận động được nhiều chủ vườn cùng tiến hành trên diện rộng thì mới có kết quả cao.

- Sau mỗi vụ thu hoạch, nên tỉa bỏ những cành nhánh không cần thiết, tạo cho vườn luôn thông thoáng, cắt đứt nguồn lây lan của bù lạch.

- Vào những thời điểm xoài ra đọt non, lá non, ra hoa, kết trái, nên kiểm tra bù lạch thường xuyên (bằng kính lúp hoặc bằng kính lão có độ phóng đại lớn), để phát hiện sớm và có biện pháp diệt trừ kịp thời.

- Khi phát hiện có bù lạch, có thể dùng máy bơm nước tưới vườn có áp suất cao phun xịt lên những bộ phận thường có bù lạch bu bám, sẽ có tác dụng rửa trôi bớt bù lạch. Trong thực tế sản xuất, biện pháp này thường mang lại hiệu quả rất cao.

- Nếu phát hiện có nhiều bù lạch bạn có thể sử dụng một trong các loại thuóc sau đây để phun xịt: Marshal 200SC; Oncol 20EC hoặc 25WP; Trebon 10EC hoặc 20WP; Bascide 50EC; Regent 5SC; Admire 50EC; Confidor 100SL;... Do bù lạch có tính kháng thuốc rất mạnh và rất bền vững nên bạn cần phải thường xuyên luân phiên sử dụng thuốc, không nên chỉ phun xịt một loại thuốc (dù thuốc đó rất có hiệu quả). Về liều lượng và cách sử dụng bạn có thể đọc hướng dẫn có in sẵn trên nhãn thuốc.